Średnia krajowa
Główny Urząd Statystyczny wskazuje nam, ile wynosi średnia krajowa w danym roku i miesiącu. Mimo tego, że przykładowo w 2022 roku wartość ta wynosiła ponad 6000 złotych, większość Polaków z pewnością nie zarabia takich kwot. Trzeba wiedzieć, że bardzo często wskazywane informacje bywają zawyżane, co wiąże się z kilkoma kwestiami. Na początku jednak warto dowiedzieć się, czym jest średnia krajowa.
Najłatwiej mówiąc, jest to przeciętne wynagrodzenie w danym kraju, czyli średnia płaca Polaków. GUS przedstawia kwoty wynagrodzenia średniego za konkretny miesiąc zazwyczaj w połowie kolejnego miesiąca. Jak dokonywane są obliczenia? W celu wyliczenia średniej krajowej, sumowane są wynagrodzenia osobowe brutto, wypłaty z tytułu udziału w zysku, czy też honoraria wypłacane niektórym grupom w związku z umową o pracę. Uzyskana wartość jest następnie dzielona przez przeciętną liczbę zatrudnionych w danym okresie. Więcej informacji na ten temat znajdziemy na stronie Poradnik Pracownika.
Dlaczego średnia krajowa jest tak wysoka w Polsce?
Warto zauważyć, że średnia krajowa nie stanowi faktycznego odzwierciedlenia wynagrodzeń Polaków. Jest to związane z faktem, że w wyliczeniach brane są pod uwagę również wynagrodzenia najbogatszych osób. W efekcie znacznie mniejszy wpływ na średnią krajową mają pracownicy zarabiający minimalne pensje. Bardzo ważne jest to, że wynagrodzenie średnie jest znacznie zawyżane przez osoby zarabiające bardzo duże pieniądze!
Pamiętajmy o tym, że wyliczenia Głównego Urzędu Statystycznego dotyczą firm, w którym pracuje co najmniej dziesięć osób. Przez to w wyliczeniach nie mają znaczenia małe i mikro firmy, które stanowią większość w naszym kraju. Ponadto, nie bierze się pod uwagę umów zlecenie i o dzieło.
Ile wynosi średnia krajowa w Polsce w 2023 roku? Statystyki jasno wskazują, że przeciętne wynagrodzenie kształtuje się na poziomie powyżej 7 tysięcy złotych brutto. Jeszcze kilka lat temu ta wartość była mniejsza, dlatego warto docenić systematyczny wzrost płac. W niektórych miesiącach mamy do czynienia z lekkimi spadkami, co najczęściej dotyczy przesunięć w wypłatach premii i sezonowości. Ogólnie rzecz ujmując, przyjąć można, że średnia krajowa wykazuje trend wzrostowy.
Co jeszcze trzeba wiedzieć?
Eksperci często mówią o tym, że średnia krajowa nie oddaje faktycznej sytuacji na rynku pracy. W tej sytuacji lepszym rozwiązaniem może być dominanta i mediana, przy czym te wartości są podawane rzadziej przez GUS. Z pewnością poziom naszych wynagrodzeń lepiej opisuje dominanta - pokazuje bowiem wartość dominującą wśród pensji Polaków. Kwota w tym przypadku jest całkiem inna od średniej krajowej. Z tego wynika, że wskazywana średnia krajowa nie ukazuje realnych zarobków w Polsce. Pracownicy bardzo często zarabiają najniższą krajową netto, co z kolei sprawia, że średnia krajowa może być nawet dwa razy wyższa niż pensja najniższa.
Warto pamiętać o tym, że wysokość średniej krajowym nie może stanowić miarodajnego parametru, określającego zarobki Polaków. Jednakże ta wartość jest często wskazywana jako obrazująca nasze wynagrodzenia. W efekcie osoby zarabiające mniej są zdziwione i nie mogą uwierzyć w to, co podaje nam GUS.
Podsumowując, należy zauważyć, że średnia krajowa to dosyć kontrowersyjne zagadnienie, które wzbudza w nas wiele emocji. Kwoty te są bowiem zawyżane, gdyż przy wyliczeniach nie bierze się pod uwagę małych i mikroprzedsiębiorstw. Tak wysokie wartości dotyczą głównie osób, które zarabiają najwięcej w naszym kraju. Znacznie lepszym obrazem faktycznego stanu rzeczy jest tutaj dominanta, wskazująca na dominującą wartość wynagrodzeń Polaków.